قال علی بن موسی الرّضا: و من اراد ان یزید فی عقله یتناول کل یوم ثلث هلیلجات بسکر ابلوج. رساله ذهبیه
و کسى که میخواهد عقلش نیرومند گردد هر روزه سه دانه هلیله را بانبات میل کند.
گفتار مترجم
یکى از انواع ویتامینهائى که در تنظیم سلسله اعصاب خصوص مغز دخالت تام دارد ویتامین ب است بطورى که بیشتر مبتلایان بجنون و اختلالات مغزى را چون تحت معاینه قرار دادند دچار این کمبود یافتهاند و با همین ویتامین معالجه شدهاند، ولى در مقابل اشخاص زیادى نیز دیده شدهاند که مصرف این نوع ویتامین در آنها نتیجه معکوس بخشیده و اختلالاتى بوجود آورده است. این آزمایش نشان داده است که کمبود این ویتامین علت تامه اختلالات عصبى (مغزى) نیست بلکه کمبود مواد دیگرى نیز مؤثر است که از آن جمله آدنین و سیتوزین میباشد و این دو ماده در بسیارى از غذاها مانند جگر و قلوه و مغز گوسفند و گوساله بحد کافى وجود دارد جز اینکه مرتب خوردن این غذاها و لو بمقدار کم عکس العمل سوء دارد: خون را غلیظ میکند اشتهاى بغذا را کم و کبد را تنبل، صفرا را زیاد مینماید و مرتب نخوردن آن نتیجه مطلوب نمیدهد.
هلیله سیاه و زرد و ملاس سیاه و شکر سرخ و نبات هندى که آن را از شکر سرخ و گاهى از نیشکر میسازند داراى خواص فوق هستند بدون آنکه مداومت آنها عوارض نامطلوبى ایجاد کند.
در نسخه دیگر بجاى نبات شکر طبرزد ضبط شده است. طب الرضا علیه السلام / ترجمه امیر صادقى، ص: 263